تحقیق محلی با تراضی اصحاب دعوا بر مطلعان (تحلیل مادۀ 253 ق.آ.د.م.)

  در مادۀ 253 ق.آ.د.م. اعلام شده است طرفین می‌توانند اشخاصی را برای کسب اطلاع در محل، معرفی و به آنچه آن‌ها اظهار می‌کنند تراضی نمایند. تراضی موضوع این ماده از نظر موضوع، شکل، ماهیت، اعتبار و اثر، نیاز به مطالعه و بررسی دارد تا مشخص شود تحقیق محلی موضوع این ماده با تحقیق محلی که همراه چنین توافقی نیست، چه تشابه و تفاوت‌هایی دارد. در این بررسی برآنیم تا ثابت کنیم تراضی موضوع مادۀ یادشده، اعلام آمادگی قبلی طرفین نسبت به تأیید اظهارات مطلعان معرفی‌شده است. این آمادگی قبلی می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی اعلام شود و بدون آنکه ماهیتی غیر از تحقیق محلی برای تحقیق موضوع این ماده ایجاد نماید، می‌تواند زمینۀ اقرار بعدی اصحاب دعوا را فراهم سازد یا در ارزیابی تحقیق محلی به‌عنوان امارۀ قضایی از سوی قاضی مؤثر باشد.